Brygadzista – wysoko w odpowiedzialności, nisko w hierarchii.

Brygadzista produkcji to stanowisko, które zajmuje szczególne miejsce w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstw przemysłowych. Z jednej strony odpowiada on za realizację planów produkcyjnych i zapewnienie ciągłości procesów, z drugiej – pełni rolę lidera i koordynatora pracy zespołu.

Wymaga to od niego szerokiej wiedzy, zarówno technicznej, jak również menedżerskiej.

Wiedza techniczna.

Podstawą pracy brygadzisty produkcji jest wiedza techniczna związana z procesami wytwórczymi. Znajomość technologii, maszyn oraz narzędzi wykorzystywanych w danej branży jest niezbędna do nadzorowania pracy i podejmowania trafnych decyzji.

A) Procesy – brygadzista powinien rozumieć poszczególne etapy wytwarzania, wiedzieć, jakie surowce i materiały są używane, a także znać ograniczenia i możliwości technologiczne linii produkcyjnej [1].

B) TPM – choć brygadzista nie musi wykonywać wszystkich napraw, powinien posiadać wiedzę o zasadach eksploatacji urządzeń, aby skutecznie diagnozować podstawowe problemy i reagować w sytuacjach awaryjnych [2].

C) Normy – znajomość standardów (np.: ISO, IATF, BRC), procedur BHP oraz zasad kontroli jakości pozwala brygadziście dbać o zgodność produkcji z wymaganiami i minimalizować ryzyko wypadków [3].

Wiedza organizacyjna.

Oprócz wiedzy technicznej, brygadzista produkcji powinien posiadać umiejętność organizowania pracy własnej i zespołu. Jego zadaniem jest koordynacja działań tak, aby osiągnąć cele produkcyjne w wyznaczonym czasie.

A) Planowanie i harmonogramowanie – brygadzista musi umieć ustalać priorytety, dzielić zadania i nadzorować ich realizację, uwzględniając dostępność zasobów oraz ograniczenia wynikające z logistyki [4].

B) Zarządzanie zmianą produkcyjną – w dynamicznych warunkach produkcji konieczna jest wiedza o tym, jak elastycznie dostosować działania do zmieniających się warunków, np. braku surowców lub awarii maszyn [5].

C) Znajomość przepisów prawa pracy – jako osoba nadzorująca pracowników, brygadzista powinien znać podstawowe przepisy dotyczące czasu pracy, przerw, a także zasad zatrudnienia i ochrony pracowników [6].

Wiedza interpersonalna i przywódcza.

Brygadzista pełni także bardzo ważną rolę lidera zespołu, dlatego potrzebna jest mu wiedza z zakresu psychologii pracy, komunikacji i zarządzania personelem.

A) Motywowanie pracowników – znajomość teorii motywacji (np. Herzberga czy Maslowa) to podstawy, które pozwalają na stosowanie narzędzi, zwiększających zaangażowanie zespołu [7].

B) Rozwiązywanie konfliktów – w pracy zespołowej nieuniknione są napięcia. Brygadzista powinien wiedzieć, jak mediować i łagodzić spory, aby nie wpływały one negatywnie na wydajność [8].

C) Komunikacja interpersonalna – skuteczny lider potrafi jasno przekazywać informacje, udzielać konstruktywnej informacji zwrotnej i słuchać pracowników [9].

Wiedza analityczna.

W dobie cyfryzacji i Przemysłu 4.0, brygadzista produkcji musi także umieć analizować dane oraz wyciągać wnioski z raportów i wskaźników efektywności.

A) Podstawy analizy danych – znajomość wskaźników takich jak OEE, wskaźnik rotacji zapasów czy poziom braków jest kluczowa dla oceny efektywności procesów [10].

B) Rozwiązywanie problemów – brygadzista powinien znać metody analizy przyczyn źródłowych (np. diagram Ishikawy, metoda 5 Why) i stosować je w praktyce [11].

C) Podejmowanie decyzji – wiedza o technikach decyzyjnych i umiejętność oceny ryzyka pozwala mu wybierać najlepsze rozwiązania w sytuacjach problemowych [12].

Wiedza z zakresu nowych technologii.

Rozwój technologiczny sprawia, że rola brygadzisty ulega transformacji. Nowoczesne zakłady produkcyjne wdrażają automatyzację, robotyzację i systemy zarządzania cyfrowego.

A) Podstawy automatyki i robotyki – brygadzista powinien rozumieć, jak działają zrobotyzowane stanowiska pracy oraz jakie są ich wymagania eksploatacyjne [13].

B) Systemy ERP i MES – coraz częściej nadzór nad produkcją odbywa się poprzez systemy informatyczne, dlatego wiedza w zakresie ich obsługi jest kluczowa [14].

C) Zarządzanie innowacjami – brygadzista powinien znać podstawy wdrażania nowych technologii i być otwartym na ciągłe doskonalenie procesów [15].

Wiedza z zarządzania bezpieczeństwem pracy.

Bezpieczeństwo w miejscu pracy to jeden z najważniejszych obszarów odpowiedzialności brygadzisty. Oprócz znajomości przepisów BHP, powinien on posiadać wiedzę praktyczną w zakresie oceny ryzyka i reagowania w sytuacjach kryzysowych.

A) Ocena ryzyka zawodowego – umiejętność identyfikacji zagrożeń i wdrażania działań prewencyjnych jest kluczowa [16].

B) Pierwsza pomoc – brygadzista powinien być przeszkolony z zasad udzielania pierwszej pomocy i wiedzieć, jak reagować w razie wypadku [17].

C) Kultura bezpieczeństwa – wiedza o tym, jak budować świadomość pracowników w zakresie bezpieczeństwa, ma znaczący wpływ na redukcję wypadkowości [18].

Brygadzista produkcji to stanowisko wymagające szerokiej, interdyscyplinarnej wiedzy. Powinien on łączyć kompetencje techniczne, organizacyjne, interpersonalne, analityczne i cyfrowe.

Współczesny rynek pracy stawia przed nim coraz większe wymagania, związane z automatyzacją procesów i koniecznością ciągłego doskonalenia. Sukces brygadzisty polega nie tylko na znajomości procesów produkcyjnych, ale również na umiejętności zarządzania ludźmi, rozwiązywania problemów oraz adaptacji do zmieniających się warunków.

Bibliografia

1. Nowak, J. Zarządzanie produkcją w praktyce. Warszawa: PWE, 2018.

2. Kowalski, P. Podstawy eksploatacji maszyn przemysłowych. Kraków: WNT, 2019.

3. PN-EN ISO 9001:2015, Systemy zarządzania jakością – Wymagania.

4. Rutkowski, K. Logistyka produkcji. Poznań: UE, 2020.

5. Senge, P. Piąta dyscyplina. Warszawa: Wolters Kluwer, 2012.

6. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141).

7. Herzberg, F. The Motivation to Work. New York: Wiley, 1959.

8. Fisher, R., Ury, W. Dochodzić do TAK. Warszawa: PWN, 2017.

9. Robbins, S. Zachowania w organizacji. Warszawa: PWE, 2016.

10. Mucha, M. Wskaźniki efektywności w produkcji. Wrocław: Oficyna Ekonomiczna, 2021.

11. Ishikawa, K. Guide to Quality Control. Tokyo: JUSE, 1986.

12. Saaty, T. Decision Making for Leaders. Pittsburgh: RWS, 2008.

13. Bieńkowski, A. Automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych. Łódź: Politechnika Łódzka, 2019.

14. Grabowski, M. Systemy ERP i MES w zarządzaniu produkcją. Katowice: UE, 2020.

15. Christensen, C. Innowacje przełomowe. Warszawa: MT Biznes, 2015.

16. Górski, T. Zarządzanie ryzykiem zawodowym. Gdańsk: WSAiB, 2017.

17. Czerwiński, J. Pierwsza pomoc przedmedyczna. Warszawa: PZWL, 2018.

18. Cooper, M. Improving Safety Culture. London: Wiley, 2019.